Czas teraźniejszy (présent)
Czas teraźniejszy w języku francuskim wyraża:
1. czynność która jest w trakcie realizacji
Il téléphone en ce moment. (Telefonuje w tej chwili.)
2. czynność która jest aktualna w danym momencie
J'habite au centre de Varsovie. (Mieszkam w centrum Warszawy.)
3. przyzwyczajanie (présent de l'habitude)
Le matin il lit son journal. (Rano czyta swoją gazetę)
4. prawdę ogólną
La terre tourne autour du soleil. (Ziemia krąży wokół słońca)
5. wydarzenie w najbliższej przyszłości, które jest już zaplanowane.
Demain, je reste toute la journée au lit! (Jutro zostaje cały dzień w łóżku!)
6. rozkaz wyrażony w 2 osobie
Vous voulez enfin vous taire (Uspokójcie się wreszcie)
7. związek z przeszłością
Je parle français depuis mon séjour en France (Mówię po francusku od mojego pobytu we Francji)
8. wydarzenia historyczne we wszelkiego rodzaju biografiach, słownikach, encyklopediach
L'astronome Copernic rejette la croyance ancienne soutenue par l'Église, selon laquelle l'univers tournerait autour de la Terre. (Astronom Kopernik odrzuca dawną teorię podtrzymywaną przez Kościół, według której Wszechświat miałby krążyć wokół Ziemi)
9. wydarzenia przeszłe którym chcemy nadać intensywność
Il marche attentivement, la porte s'ouvre doucement... (Idzie ostrożnie, drzwi otwierają się delikatnie...)
Trzy grupy czasowników w czasie teraźniejszym (présent)
W języku francuskim w czasie teraźniejszym wyróżniamy trzy grupy czasowników, które wyróżniają się przede wszystkim końcówką bezokolicznika pierwszej osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego i participe présent
1. I grupa czasowników zawiera czasowniki zakończone na -er w bezokoliczniku oraz zakończone -e w 1 osobie liczby pojedynczej: aimer, j'aime
2. II grupa czasowników zakończonych na -ir w bezokoliczniku, -is w 1 osobie liczby pojedynczej oraz participe présent zakończony -issant: finir, je finis, finissant
3. III grupa zawiera wszystkie inne czasowniki:
-czasownik aller
-czasowniki zakończone na -ir oraz participe présent -ant: partir, partant
-czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -oir lub -re
Odmiana czasowników w czasie teraźniejszym (présent)
1. Pierwsza grupa czasowników w czasie teraźniejszym
Czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -er:
habiter, aimer, adorer, étudier, jouer, danser....
Odmiana czasowników pierwszej grupy w czasie teraźniejszym trybu oznajmującego jest bardzo prosta. Od bezokolicznika czasownika odejmujemy końcówkę -ER, następnie do tematu wstawiamy odpowiednie końcówki.
Odmiana ta jest pokazana na przykładzie czasownika jouer:
-ER |
JOUER - grać |
je |
-E |
je joue |
ja gram |
tu |
-ES |
tu joues |
ty grasz |
il |
-E |
il joue |
on gra |
elle |
-E |
elle joue |
ona gra |
nous |
-ONS |
nous jouons |
my gramy |
vous |
-EZ |
vous jouez |
wy gracie |
ils |
-ENT |
ils jouent |
oni grają |
elles |
-ENT |
elles jouent |
one grają |
Uwaga:
Ze względu na wymowę pojawiają się pewne zmiany pisowni w niektórych odmianach czasowników tej grupy - np.: placer (nous plaçons) , lever (elle lève), céder (je cède), jeter (tu jettes), se noyer (ils se noient)...
• Tak jest na przykład w przypadku czasowników, które kończą się na -ger, takie jak changer, manger, partager, itp. W tych czasownikach po -g musi wystąpić -e aby we wszystkich osobach -g wymawiało się jako [ż]
nager (nous nageons)
manger (nous mangeons)
partager (nous partageons)
• Podobnie w przypadku czasowników zakończonych na -cer. takich jak commencer, placer, lancer, itp. W tych czasownikach dla zachowania wymowy -c przed - a, -o, lub -u zamienia się na -ç
placer (nous plaçons)
commencer (nous commençons)
• W przypadku czasowników takich jak répéter, espérer,préférer, itp. -é zmienia się na -è przed e niemym
répeter (je répète)
• W czasownikach typu se lever e przechodzi na è przed e niemym
lever (elle lève)
• Czasowniki takie jak appeler i jeter przed e niemym podwajają spółgłoskę l lub t
jeter (tu jettes)
• W czasownikach takich jak se noyer, payer, essayer, itp. przed e niemym, y zamienia się na i.
se noyer (ils se noient)
2. Druga grupa czasowników w czasie teraźniejszym (présent)
Do drugiej grupy czasowników francuskich zaliczamy czasowniki zakończone w bezokoliczniku na -ir
Czasowniki drugiej grupy są regularne. Od bezokolicznika czasownika odejmujemy końcówkę -IR, następnie do tematu wstawiamy odpowiednie końcówki.
Odmiana ta jest pokazana na przykładzie czasownika finir:
-IR |
FINIR - kończyć |
je |
-IS |
je finis |
ja kończę |
tu |
-IS |
tu finis |
ty kończysz |
il |
-IT |
il finit |
on kończy |
elle |
-IT |
elle finit |
ona kończy |
nous |
-ISSONS |
nous finissons |
my kończymy |
vous |
-ISSEZ |
vous finissez |
wy kończycie |
ils |
-ISSENT |
ils finissent |
oni kończą |
elles |
-ISSENT |
elles finissent |
one kończą |
3. Trzecia grupa czasowników w czasie teraźniejszym (présent)
Należą wszystkie pozostałe czasowniki. Jest to grupa obejmująca ok. 350 czasowników.
W odróżnieniu od dwóch pierwszych grup, grupa trzecia jest grupą zawierającą olbrzymią ilość nieregularności oraz wyjątków.
Na przykład:
• czasownik aller
aller (iść, jechać) |
je |
vais |
tu |
vas |
il |
va |
elle |
va |
nous |
allons |
vous |
allez |
ils |
vont |
elles |
vont |
• Czasowniki zakończone na -ir oraz participe présent -ant:
sortir, sortant odmieniają się wg poniższego wzoru:
-IR |
SORTIR - wychodzić |
je |
-S |
je sors |
ja wychodzę |
tu |
-S |
tu sors |
ty wychodzisz |
il |
-T |
il sort |
on wychodzi |
elle |
-T |
elle sort |
ona wychodzi |
nous |
-ONS |
nous sortons |
my wychodzimy |
vous |
-EZ |
vous sortez |
wy wychodzicie |
ils |
-ENT |
ils sortent |
oni wychodzą |
elles |
-ENT |
elles sortent |
one wychodzą |
przykłady :sentir, partir, mentir, dormir, servir, écrire, cuire, lire, battre, mettre...
• Czasowniki zakończone na -IR które odmieniają się podobnie jak czasowniki zakończone na -ER
Na przykład Cueillir (trzeci typ czasowników zakończonych na -IR).
-IR |
CUEILLIR |
je |
-E |
je cueille |
ja |
tu |
-ES |
tu cueilles |
ty |
il |
-E |
il cueille |
on |
elle |
-E |
elle cueille |
ona |
nous |
-ONS |
nous cueillons |
my |
vous |
-EZ |
vous cueillez |
wy |
ils |
-ENT |
ils cueillent |
oni |
elles |
-ENT |
elles cueillent |
one |
przykłady: couvrir, découvrir, ouvrir, offrir, souffrir, accueillir, recueillir, assaillir, tressaillir...
• Czasowniki zakończone na -OIR za wyjątkiem voir.
-OIR |
APERCEVOIR |
je |
-OIS |
je m'aperçois |
ja |
tu |
-OIS |
tu t'aperçois |
ty |
il |
-OIT |
il s'aperçoit |
on |
elle |
-OIT |
elle s'aperçoit |
ona |
nous |
-EVONS |
nous apercevons |
my |
vous |
-EVEZ |
vous apercevez |
wy |
ils |
-OIVENT |
ils s'aperçoivent |
oni |
elles |
-OIVENT |
elles s'aperçoivent |
one |
Wg tego wzoru odmienia się 5 czasowników:
apercevoir, recevoir, percevoir, concevoir, décevoir.
• Czasowniki zakończone na -ENDRE, jak TENDRE, które zachowują spółgłoskę we wszystkich formach
-RE |
TENDRE |
je |
-S |
je tends |
ja |
tu |
-S |
tu tends |
ty |
il |
-D |
il tend |
on |
elle |
-D |
elle tend |
ona |
nous |
-ONS |
nous tendons |
my |
vous |
-EZ |
vous tendez |
wy |
ils |
-ENT |
ils tendent |
oni |
elles |
-ENT |
elles tendent |
one |
przykłady : rendre, défendre, pendre, prendre, vendre, fondre, répondre, perdre, mordre, tordre,
oraz czasowniki złożone z tych czasownków.
WOS :: Historia :: Francuski :: Niemiecki :: Gramatyka niemiecka :: Kurs Niemieckiego :: Wiedza o Społeczeństwie :: Kurs Francuskiego
Gramatyka francuska :: Kurs z WOS :: Repetytorium WOS :: Repetytorium języka niemieckiego :: Repetytorium z historii :: WOS CD |